Vakamau e Na Vakabauta

“Ena kedra maliwa na Nona ivakatakilakila sa ikoya oqo, ni a bulia o Koya me baleti kemuni na drotani mai na kemuni maliwa, mo dou tiko vakacegu ka tiko vakacegu kina kei ira, ka sa biuta o Koya na loloma kei na loloma cecere ena kemu maliwa (yalo): E dina sara sa tu kina na ivakatakilakila vei ira era dau vakananuma” (Vanua ni Vaka-vosa 30:21).

“O Ira na Tamata era vakarokorokotaka na nomuni Turaga dauveisusu, O Koya a buli iko mai vua e dua na tamata ka buli iko me vaka na kena ituvaki na kena isa, mai na veiseyaki oqo (me vaka na sorenikau) tagane kei na yalewa sega ni wili rawa. Vakarokorokotaka na Kalou ena vukuna ko ni taukena kina na nomuni dodonu vakaveiyadudua” (Vanua ni Vaka-vosa 4:1).

Na veitikina e cake ni veivosa e cake e vakaraitaka na yavu ni, na inaki kei na inaki ni vakamau ena Vakabauta. Ena ilutua ni Vuku ni Kalou sa tukuni taumada vei keda ni rau sa buli ruarua na tagane kei na yalewa mai na ivurevure vata ga. Ni dodonu me vagolei na veika oqo me vaka ni dua na Nona ivakatakilakila.

Na dina ni da lako mai vua e dua ga na tamata e vakatakilakilataka na noda tautauvata me tamata, ni sa tautauvata na isaluwaki ni noda buli, na veiba baleti cei e vinaka cake se levu cake sa oti yani. Me vakabibitaki na dina oqo ka qai veivosakitaka na veika me baleta na vakamau ena tikina vata ga e sa ka bibi sara vei keda ka ra tiko ena buturara ni vakasalataki ni vakamau.

Na veisau ni ivakarau oqo ni vakatautauvatataki ni tagane kei na yalewa vakatamata e vakavuna na sega ni veisei ena waqa ni veiweka vakaveiwatini ka veimuataki ki na kena vakasaqaqataki na vakamau. Ni dua na gauna e dua na ilawalawa e nanuma ni sa cecere cake se sivia na lawa e tiko e dua na veisau ena veiraurau ni kaukauwa ka na rawa ni veimuataki ki na vakayagataki cala se vakacacani ni kaukauwa ni sa laurai e dua na itokani vakamareqeti me vaka ni itei rawarawa. E vuqa na dredre ni bula vakawati era vu mai na lewa kei na lawa ni ivadi.

Ena nona vakadreta tiko na tautauvata ni tamata kecega kei na tagane se yalewa ka cakava me yavu ni vakamau, Na Kalou ena Nona vuku tawayalani sa virikotora na lawa ni vanua me tauyavutaki kina na vakacegu, ka vakakina na lesi ni duidui ni itavi vei ira na veiwatini me ra iwalewale ni cakacaka ka sega ni dua na taro ni rawaka vakatamata.

Parofita o Iy). (sa tiko vua na vakacegu kei na veivakalougatataki) sa tukuna ni: “na tagane kei na yalewa e rua na kena veimama” (Bukhari). E kauta talega mai ki vale na iVakadinadina ni tagane kei na yalewa era a buli mai na dua ga na ivurevure. Me kena ikuri, ena nona vakayagataka na vosa vakatautauvata ni veimama drua sa lainitaka kina na Parofita na ituvaki veisemati kei na ituvaki ni veimaliwai ni tagane kei na yalewa.

Na inaki kei na takete ni vakamau ena Vakabauta me vaka na tikina e cake vaka-Sa ikoya me rawa kina vei keda me da tiko vakacegu ka bula vakacegu. Sa ka bibi vei keda meda vakananuma na veivosa oqo kei na kedra bibi ena yavu ni vosa vaka-Islamic.

Me rawa ni sotavi na vakacegu ena dua na ituvaki ni bula. Na veika e gadrevi taumada ki na vakacegu oqo sai koya na Lewa Dodonu, Vakatautauvata, Veivakaduavatataki, Tautauvata, kei na vakataucokotaki ni dodonu ni duavata. Ia kevaka sa sega na veivakasaurarataki, se veivakacacani, e sega ni rawa ni vosoti kevaka me tiko na vakacegu ena veivuvale ni Muslim.

Ena vanua ni veivakasaurarataki ena vanua oqo e dau vakatakilai ena gauna a cakacakataki kina o S jua (veivakadonui) sa vakacalai, vakawaleni se sega ni vakawaleni. Ni dua na itokani (ena vuqa na gauna na turaga vakawati) vakatauca na lewa dodonu ka vakayagataka na iwalewale vakataqeti ni veiliutaki, sa vakacalai na vakacegu. Ena yaco na veivakacacani ena gauna e vakayacori kina e dua na veivakacacani ena noda vanua.

Na bula vakacegu ena yasana kadua sa ituvaki ni bula ka na rawati ni sa tauyavutaki na vakacegu. Ena vakacalai na bula vakacegu ni yaco na yavala, lomaocaoca kei na cudru. E dua na cala meda taura na bula vakacegu me kena ibalebale na ituvaki tudei ni marau. Me vaka ni da tamata vakabauti ena sega kina ni vakuwai keda ki na veileqa rerevaki kei na leqa rerevaki.

Na ka dina e tukuna vei keda na Kalou ena loma ni mata-ni-loma ni mata ni Kalou ni da na vakatovolei (2:155,57). Na ituvaki ni bula vakacegu sa ikoya meda vakaukauwataki keda meda sotava na veigauna dredre ni bula vata kei ira na watida ni da sa italai talairawarawa ni Kalou. Na Kalou ena Nona loloma tawayalani e vakarautaka talega vei keda na iyaya ni cakacaka me da rawata kina na ituvaki ni vakacegu kei na bula vakacegu oqo.

Na ikarua ni ivakavuvuli me ikuri kei Sulu ka yavutaki kina na bula vakamatavuvale vaka-Islamic oya na Loloma Cecere (Rehma), kei na tikina oqo sa tukuna tiko vei keda na Kalou ni sa solia na loloma cecere vei ira na watidra. O koya gona eda sa vakayaco-ka kina ena noda bula me da yalololoma ena vukudra na watida. Na loloma veivueti e vakatakilai ena loloma cecere, veivosoti, veikauwaitaki kei na yalomalumalumu.

Sa matata tu ni sai koya oqo na gacagaca taucoko e rawati kina e dua na veitokani rawa ka. Na vakamau ena Vakabauta sa uasivi duadua kina na veitokani ka yavutaki ena vakatautauvatataki ni itokani kei na matata ni itavi. Na lailai ni loloma veivueti ena dua na vakamau se dua na matavuvale e vakayaco-ka ena vosa vaka-Masivesu.

E kaya talega na Kalou ni sa vakatikora talega o Koya me ikuri ni loloma veivueti, veilomani vei watimu. E dodonu me kilai tiko ni duidui na ivakavuvuli ni loloma vaka-Lotu mai na kena kilai levu cake na veilomani vakaveilomani ka yaga vakalevu sara ena veitovo vaka-Ra kei vuravura.

Na duidui taumada sai koya na nodrau veilomani na tagane kei na yalewa ena vakasama vaka-Masivesu ena rawa walega ni kilai ka vakaraitaki ena dua na vakamau vakalawa. Me rawa ni tarai cake e dua na sala bulabula me vakaraitaki kina na veilomani ena kedrau maliwa na tagane kei na yalewa kei na kena taqomaki me rawa ni seraka kina na veiwekani loloma vakaoqori, e dodonu me solia kina na veitaqomaki ni Vosa Vakava (Lawa vaka-Islamic).

Na loloma vakaveiwatini e Tiko ena Vakabauta e umani kina na veika oqo:

Vakabauta: Na nodrau veilomani vakaiira na watidratou na Momani sai koya ena vukuna na Kalou me da rawata kina na Nona marau. Mai vua na Kalou eda taura kina na noda dodonu vata (Vanua ni Vaka-vosa 4:1) ka sa nona na Kalou ni da na saumi taro ena noda ivalavala vakaveiwatini.

E tokona na: Na loloma e sega ni ka me kania ia me tokoni. E vakaraitaka na Kalou na Nona lomani keda ena Nona vakarautaka na veikauwataki. Na loloma ena Vakabauta sai koya me da tokona na noda daulomani vakayago, vakasama, vakayalo ka vakavuku, ki na kena vinaka duadua eda rawata (na veitokoni vakayago sa itavi ni turaga vakawati, ia kevaka e vinakata na yalewa vakawati me rawa talega ni cau mai)

Ciqoma: Ni da lomana e dua sa ikoya me da ciqomi ira ena vukudra o cei o ira. Na yalokocokoco me da tovolea ka vakasequruya e dua me vaka eda gadreva me ra. Na loloma dina e sega ni tovolea me qaqi na tamata yadua se lewa na duidui ni tamata yadua, ia e vakatavuvuti ka taqomaki me sotava na duidui.

Bolebole: Na loloma e bolei keda me da vakataka na veika kece eda rawata, e vakayaloqaqataki keda me da vakayagataka na noda taledi ka dokadoka ena noda rawa-ka. Me rawa kina vei ira na noda daulomani me ra kila na kedra icavacava sai koya na gauna vinaka duadua.

Yalololoma: Na loloma veivueti e vakaukauwataki keda meda loloma ka loloma ena vakaukauwataki keda meda yalololoma. Ena vakasama vaka-Islamic rau tautauvata. Na ivakarau ni bula e digitaka na Kalou me cecere Duadua Vua sai Koya e Dauloloma duadua. Na ivakarau oqo nei Rehmani (o ira era Dauloloma) e cavuti 170 gauna ena loma ni mata-ni-bose, kauta mai ki vale na veika bibi me ra yalololoma kina o ira sa vakabauta. Na loloma veivueti ena kena ivakavakayagataki e kena ibalebale me tiko kei na yalololoma ka dauloloma.

Veivosoti: Na loloma e sega ni dau vakacerecerei me vaqara na veivosoti se sa rui veicaqe me veivosoti. Sa tu vakarau me biuta laivi na mosi kei na vakadaroi. Na veivosoti e vakatara vei keda na madigi me da vakavinakataka ka vakadodonutaki keda.

Veidokai: Na loloma sai koya me da doka ka vakamareqeta na tamata era cau mai kei na nodra nanuma. Na veidokai e sega ni vakatarai keda meda dau vakawalena na noda daulomani se vakawalena na veika eda tukuna. Na noda veimaliwai kei ira na watida e vakaraitaka se da dokai ira se sega.

Taqomaki Ni Veika Maroroi: Na veivakabauti sai koya na iusuwaki bibi duadua ni loloma. Ni sa soli yani na veivakabauti ka sega ni maroroi na veika vuni, na loloma sa yali na yalona.

Veikauwaitaki: Na loloma e susuga cake e dua na veikauwaitaki titobu e tukuna na veikauwaitaki kei na veiwasei ena veika kece sara eda cakava. Na nodra gagadre na noda daulomani e vakaliuci mai vei keda.

Yalololoma: Na Rai (itukutuku ni bula) ni noda Parofita lomani e vutuniyau tu ena ivakaraitaki eso ni cakacaka ni yalovinaka, a vakaraitaka vei iratou na nona matavuvale ka vakauasivi vei ira na watina. Ena gauna mada ga a vakatovolei kina na nona dauvosota, a sega ni dau vakacaca ena vosa se ivalavala. Na loloma sai koya me da dau yalovinaka.

Tubu cake: Na loloma ni veiwatini e sega ni sosa na kena tubu ka seraka ena veisiga yadua ni bula vakaveiwatini. E gadrevi kina na cakacaka kei na yalayala, ka da vakabulabulataki ena vakabauta ni da vakavinavinakataka ka vakavinavinakataka na veivakalougatataki ni Kalou.

Vakavinakataka cake: Na loloma e vakavinakataka na keda irairai ka vakarairaivinakataka na noda vuravura. E vakarautaka na veitaqomaki ni vakasama kei na tiko vinaka vakayago.

Veikauwaitaki: Na loloma e solia tu ga e dua na ka veitaqomaki ena yalodina.

Dina: Na loloma e sega ni veivakalolomataki kei na dina ka sega ni veidabui.

iVurevure: Tabana ni iRogorogo

iVurevure: Vakabauta Q&A

Yalovinaka Lewena na neimami tabana ni Facebook: www.facebook.com/purematrimony