Қонунҳои талоқ дар ислом

Қонунҳои талоқ дар ислом

Ман кӯшиш мекунам, ки дар ин мавзӯи бузург маълумоти бештареро пешниҳод кунам, ки саҳифаи хурди мо имкон медиҳад. Агар ба шумо тафсилоти бештар лозим бошад, Ман шуморо ба як китоби муфид муроҷиат мекунам – Фиқҳи суннат – Сайид Собиқ – аслан ба забони арабӣ аст, аммо агар хоҳед, тарҷумаи англисии онро пайдо карда метавонед.

Талоқ ҳамчун варианти охирин:
Ҳарчанд иҷозаи талоқ дар ислом нишонаи ҳалимӣ ва амалии низоми ҳуқуқи исломӣ аст, нигод доштани ягонагии оила ба хотири фарзандон вазифаи аввалиндарача дониста мешавад. Ба ин иллат, талоқ ҳамеша интихоби охирин аст, баъди ба кор андохтани тамоми воситахои мусолиха. Барои намуна, Худованд ба мардон хитоб мекунад, ки барои нигоҳ доштани издивоҷ кӯшиш кунанд, ҳатто агар онҳо аз занони худ нописанданд:

… бо онҳо дар заминаи некӣ ва адолат зиндагӣ кунед. Агар аз онҳо нохуш ояд, шояд чизеро, ки ба шумо маъқул нест, ва Худо ба василаи он неъматҳои зиёде меорад.
– Сура 4 Оят 19
Инчунин ояти зерин ба занон муроҷиат карда, аз онҳо ҳамин чизро мепурсад:
Агар зан аз бераҳмӣ ё фирор аз ҷониби шавҳараш битарсад, Агар миёни худ созиш кунанд, гуноҳе нест; …
– Сура 4 Оят 128
Боз, байти зерин ба оила ва ё чамъият бо хамин максади начот додани ин пайванд, ки Худо шикастани онро осон накардааст:

Агар битарсед, ки миёни он ду хилоф шавад, таъин кунанд (ду) ҳакамҳо, яке аз оилааш, ва дигаре аз они вай; агар сулху осоишро хоханд, Худо ба оштӣ меандозад: Зеро Худо доност!, ва аз ҳама чиз огоҳ аст.
– Сура 4 Оят 35

Аммо, агар баъди тамом кардани тамоми усулхои оштишавй, ки нафрати байни зану шавхар то хол аз тахаммул зиёдтар аст, пас талоқ ногузир мегардад. Дар ин ҷо нобиғаи шариати ислом меояд, ки амалй дорад, на муносибатхои гайриреалй, ба вазъиятҳои воқеӣ. Мақсадҳои ниҳоии издивоҷ, инчунин хар як чихати дигари хаёти инсон, бахту саодат ва фазилат ноил шудан мебошанд. Пас, вакте ки одамон аз хукуки катъи издивоҷи бадбахт маҳрум мешаванд, ин ду максад дагалона вайрон карда мешавад. Ин, зеро зану шавхар дар азобу машаккат зиндагй хоханд кард, ки ин онхоро ба бевафоии зану шавхар оварда метавонад. Ҳамин тариқ, талоқ дар ин ҳолат - агар то фалокати пошхӯрии оила баркашад – камтар фалокатовар хоҳад буд.
Усулҳои талоқ:

Мардон ҳуқуқи талоқ доранд. Агар мард бо ягон сабаб аз нигоҳ доштани ақди никоҳ норозӣ бошад, занашро талоқ медиҳад ва ба ӯ ҷуброни молӣ медиҳад бо пардохти муъта. Ин ба ғайр аз таъминоти мунтазами молиявӣ барои зиндагии ӯ мебошад, дар сурате, ки дар ихтиёри фарзандони онхо бошад.
Талоќ замоне эътибор пайдо мекунад, ки шавњар яке аз формулањои ќонунии талоќро баён кунад ё нависад, масалан.: "Ман туро талоқ медиҳам" ё "ту ҷудо шудаӣ"... ва ғ. Шавҳар метавонад ин корро худаш ё тавассути паёмбар анҷом диҳад.
Дар ҳолате, ки хоҳиши зан барои қатъ кардани издивоҷ бошад, вазъият дигар мешавад. Сабабҳои ӯ шояд дар он бошад, ки ӯ табобати бад гирифтааст, шавхар аз чихати моддй таъмин карда наметавонад ва ё аз чихати чинси нотавон аст. Вай ин камбудихоро дар назди судя исбот карда метавонад, пас судя талоқи ӯро бо дастрасии пурра ба тамоми ҳуқуқҳои молиявии ӯ медиҳад.
Инчунин, агар шавҳар ба ӯ некӣ карда бошад, аммо ӯ бо сабаби эҳсосотӣ намехоҳад, ки идома диҳад, пас аз он мепурсад, ки он чиро «хул» мегӯянд. Ин маънои онро дорад, ки талоқ дода шавад, аммо бидуни дастрасӣ ба ҳуқуқҳои молиявӣ, Илова бар ин, баргардонидани маҳри шавҳар, ки барои издивоҷ бо ӯ дода буд.

Категорияҳои талоқ:

Талоқ се тоифа аст:
• Биҳишт (баргардонидашаванда)
• Байнуна Согра (ҷудоии хурд)
• ё байнуна кобра (ҷудоии асосӣ).
Дар сурати талоқ ба воситаи шавҳар, вай метавонад дар давоми се мох занашро баргардонад. Ин бе ягон расмиёти ҳуқуқӣ аст, агар карор кунанд – мисли онҳо аз шитобон дар талоқ пушаймон мешаванд. Дар ин маврид, талоқ роҷӣ ё талоқи баргардонида номида мешавад.
Аммо дар сурати хул', ки категориям дуюм аст, шавҳар наметавонад бо талоқаш дубора издивоҷ кунад, то тамоми расмиёти қонунӣ анҷом дода шавад, бори дигар, ва шавҳар барои ӯ маҳри нав медиҳад.
Талоқ метавонад дар тӯли умри ҳамсарон се маротиба рух диҳад. Талоки сеюм ба категорияи сеюм рост меояд, зеро онхо ба якдигар баргашта наметавонанд, то он даме, ки зан бо каси дигар издивоч кардан «руй медихад»., баъд аз вай чудо шудан «руй медихад».. Дар ин маврид, вай метавонад ба шавҳари аввалаш баргардад. Чунин як қоидаи сахтгир ҳамчун муҷозот ва ҷилавгирӣ аз сӯиистифода аз ин ҳукми таҳаммулпазири иҷозаи талоқ қабул шудааст.. Калимаи "рӯй медиҳад" дар қавс гирифта шудааст, зеро издивоҷ ва талоқи нави зан бояд табиатан бидуни банақшагирӣ сурат гирад., чунон ки бисёр одамон метавонанд барои қонунӣ кардани бозгашти вай ба шавҳари аввал кор кунанд!

Талок кай эътибор надорад?

Дар баъзе мавридхо, гуфтани калимаи талоқ эътибор надорад. Дар байни ин ҳолатҳо вақте ки шавҳар аст:
1. Маст.
2. Мачбуранд, ки онхоро каси дигар ба забон оварад.
3. Дар пурра аз даст додани табъаш ба дараҷае, ки аз гуфтаҳояш бехабар аст.
4. Дар ҳолати ғайримуқаррарии рӯҳӣ, монанди девонагии муваккатй, эпилепсия ё дар кома.
Дар чунин мавридхо, талоқ беэътибор аст.

Тартиби баъди талоқ:

Баъди талоқ, бар зан воҷиб аст, ки бо марди дигар издивоҷ накунад, ба истиснои се давраи ҳайзи пурра, агар вай ҳомиладор набошад. Агар вай бошад, пас вай бояд то таваллуд шуданаш интизор шавад, то ки падар будани кудак ошуфта нашавад. Ин давраро идда меноманд. Аммо, ҳатто агар зан дигар ҳайз надошта бошад (масалан. пас аз менопауза), вай бояд то ҳол се моҳ интизор шавад. Пас, идда аз масъалаи падарӣ чизи бештаре дорад.

________________________________________________________________________________
Сарчашма: IslamOnline.net